Een interview met Hein van Rijn - hoofd Treasury van BPD

Kan je BPD voor mensen die het niet kennen, eens kort aan ons voorstellen?

De letters BPD staan voor Bouwfonds Property Development. Het eerste deel verwijst naar Bouwfonds Nederlandse Gemeenten. In 1946 werd in Assen de Bouwspaarkas Drentsche Gemeenten opgericht. De oprichter had voor ogen een eigen woning mogelijk te maken voor mensen met een smalle beurs. Al snel sloten meer gemeenten aan. In de jaren 60 opereerde Bouwfonds Nederlandse Gemeenten met name boven de grote rivieren. Brabantse en Limburgse gemeenten hadden hun eigen Bouwfonds. In een gesprek met een potentieel klant werd een woning verkocht, een hypotheek om de woning te betalen en een drietal verzekeringen (opstal – inboedel – aansprakelijkheid). Bouwfonds was een van de grootste tussenpersonen op het gebied van verzekeringen, had een eigen hypotheek- en woningbouw- afdeling.

Na de crisis in de jaren ’80 werd hard aan de weg getimmerd aan het oplossen van de woningnood. De overheid kwam met allerlei premieregelingen en honderden woningen werden in Vinex-wijken ontwikkeld, verkocht en gefinancierd. Eind jaren ’90 ontstond bij de aandeelhouder de behoefte aan het verkopen van de aandelen. In 2000 werden de aandelen van Bouwfonds Nederlandse Gemeenten verkocht aan ABN AMRO onder de voorwaarde 5 jaar lang niets aan de organisatie te veranderen. Maar wel met de opdracht om een grote Europese vastgoedspeler te worden. Het ABN AMRO Bouwfonds werd actief in een tiental Europese landen met projectontwikkeling, project financiering en hypotheekverstrekking.

Na 5 jaar werd duidelijk dat het ABN AMRO met name te doen was om het hypotheekbedrijf. Dit werd binnen de bank getrokken en de overige onderdelen werden verkocht: projectfinanciering aan de SNS en de overige onderdelen aan de Rabobank. De laatste voegde deze onderdelen en de FGH in een nieuwe entiteit Rabo Vastgoedgroep.

De bankencrisis en daarna de vastgoedcrisis zorgde ervoor dat Rabobank besloot vastgoed af te bouwen. Rabo Vastgoedgroep werd ontmanteld en BPD kwam rechtstreeks onder de Rabobank te hangen. Dat de houding ten opzichte van vastgoed is veranderd, blijkt uit het feit dat Rabobank het initiatief van een Woningfonds ondersteunt. Met ingang van dit jaar heeft BPD Europe naast zijn ambities op het gebied van gebiedsontwikkeling er ook een BPD Woningfonds bij. Dit Woningfonds heeft de ambitie in de komende jaren te groeien tot een fonds van 5 miljard met daarin met namen woningen en appartementen in het midden huur segment.

Hoe voert BPD gebiedsontwikkeling uit en wat is haar ambitie?

Periodiek heeft BPD een strategieprogramma om haar doelen duidelijk te maken voor zowel de eigen organisatie als voor haar omgeving. Van koers 12, FIT 15, GO18 hebben we nu Groei21. De pijlers daarin zijn wonen bereikbaar en betaalbaar te houden, op te treden als regisseur van de gebiedsorganisatie en dit alles in een lerende organisatie.

Wat is de ambitie van BPD voor het bouwen voor het middensegment en de financiering van deze strategie?

BPD heeft een ruime grondpositie van waaruit de ontwikkeling plaatsvindt. Vanuit risicoperspectief wordt de gunning uiteraard past uitgevoerd bij voldoende verkoop. BPD heeft voor de financiering het gemak gehad dat zij altijd een moederorganisatie heeft gehad met diepe zakken en dat funding geen probleem is geweest.

Hoe gaat de organisatie BPD dan veranderen van projectontwikkelaar naar een beheersorganisatie?

Naast gebiedsontwikkelaar heeft BPD dit jaar een nieuwe activiteit ontwikkeld. Er is samen met Rabobank een woningfonds opgericht. De ambitie is om in 10 jaar te groeien naar een fonds van 15.000 woningen in het middensegment met een omvang van € 5 miljard. Het beheer van de woningen wordt uitbesteed. De funding van het fonds geschiedt in de opstartfase door Rabobank.

Wat is de uitdaging om kasstromen goed te managen op concernniveau en jouw rol als oud treasurer hierin?

Vorig jaar hebben we een keuze gemaakt voor Aareon als leverancier van een nieuw treasurysysteem. Hiervoor hadden wij Globes. Wij gebruikten met name 3 modules: cashmanagement, leningen en risk. In de laatste jaren zijn de electronic-bankingsystemen van de banken uitgebreid en hebben zij ook de mogelijkheid voor cashmanagement. Ook hebben we de laatste jaren gewerkt aan het in één systeem brengen van alle bankrekeningen. Dit wordt nu alleen maar makkelijker met PSD2. Wij hebben nu een cashpool van 80 à 90 bankrekeningen van 100% dochterentiteiten en daarnaast nog 160 tot 170 bankrekeningen van samenwerkingen. Via een systeem van STP hebben we een continue uitwisseling van betaalbestanden naar de bank en verantwoordingsinformatie (dagafschriften) van de bank. Daarom hebben wij besloten cashmanagement uit te voeren met het electronic-bankingsysteem van de bank. Dagelijks wordt onze cashpool met een daggeldlening gefinancierd.

Wat vraagt dat van een treasurymanagementsysteem en welke voordelen zie je als het gaat om het gebruik van Aareon Treasury?

In onze keuze voor een nieuw treasurysysteem lag de focus op lening administratie en risk. In de begin jaren van mijn treasury loopbaan maakten wij het treasurysysteem zelf. Later bij komst van derivaten en waardering van de producten werd het zelf alles ontwikkelen wel erg ingewikkeld en we hebben na een degelijke treasurysysteemselectie gekozen voor GTM (Sungard). Toen de leverancier met de ondersteuning stopte, hebben we gekozen na een zelfde traject voor Globes (FIS). Toen ook deze leverancier de ondersteuning beëindigde, zijn we weer op zoek gegaan en kwamen we op Aareon. Wat direct opvalt, is dat de techniek toch wel heel snel verandert. De manier waarop je nu je eigen schermen en rapporten kan maken, gaat vele malen makkelijker dan met ons oude systeem. Ook de rapportage van riskparameters als marktwaarde, duration en BPV ziet er solide uit. (Nu wel met een vertraging van 2 dagen, maar dat is voor een treasurer die niet in leningen handelt geen probleem). Ook hebben we enkele jaren geleden het gebruik van derivaten afgezworen. Voor onze eigen projectontwikkeling gebruiken we balansfinanciering, dat wil zeggen dat we niet ieder project ‘an sich’ financieren maar kijken naar onze balans en deze op een bepaalde manier modeleren. Hieruit volgt een gewenste financieringsbehoefte, die we dan afsluiten bij de bank. Door dit maandelijks te monitoren, houden we de balans gefinancierd.

Wat zijn je ervaringen met Aareon als leverancier en hoe is de implementatie gegaan?

In ons project van pakketselectie via het maken van long list – short list en uitsturen van een RFI hebben wij na 2 demonstraties gekozen voor een test met de modules Leningen en Cashmanagement van Aareon. De test pakte goed uit en we zijn daarna direct doorgegaan met de implementatie naar productie. Met name de specifieke riskinformatie BPV Deltaprofiel en de benodigde interface-informatie naar Rabo waren een uitdaging, maar dat werd snel en goed opgelost. Al met al een snelle en goede implementatie.

Kun je hierbij ook iets vertellen over het werken op afstand via cloud/SaaS?

Het oude treasurysysteem was een client-serveroplossing. We hebben specifiek gekozen voor een cloud/Saas-oplossing en de ervaringen tot nu toe zijn zeer positief. Overal toegang tot je informatie is zonder meer de oplossing en van wat ik van onze IT-deskundige begrijp voldoet de cloud/Saas-oplossing van Aareon ook aan onze strenge veiligheidseisen. Deze zijn wat hoger dan normaal voor een ontwikkelaar, omdat we onderdeel zijn van een bank.

Je bent nu met pensioen. Hoe gaat het nu verder?

De medewerkers van Group Finance nemen mijn werkzaamheden over waarbij het met name gaat om de leningenadministratie, het beheren van de cashpool van BPD Europe en het bewaken van de (rente)risico parameters door de bank opgelegd.

In de theorieboeken lees je over de levenscyclus van een product (S-curve). Ik denk dat mijn loopbaan daarmee te vergelijken is. Begonnen bij geld- en kapitaalbeheer met een financieringsbehoefte van 5 mln gulden voor 3-4 weken en 5 bankrekeningen, naar op het hoogtepunt een EMTN van 15 mrd euro en een ECP-programma van 7,5 mrd euro en een Bouwfondsbank met 300 bankrekeningen naar uiteindelijk de afbouw van alle treasury-activiteiten en de overdracht van de werkzaamheden aan de afdeling Group Finance. Dan heb je het dus allemaal gezien.