Impact van Corona op de financierbaarheid van een ziekenhuis

Wat voor ziekenhuis is Meander Medisch Centrum? Hebben jullie specialisaties?

Meander is een topklinisch opleidingsziekenhuis in Amersfoort en Baarn en verschillende satellietlocaties in de regio. We bieden een breed pallet aan medisch specialistische zorg aan ruim 340.000 inwoners in de regio. We bieden ook bovenregionale voorzieningen voor onderzoek en behandeling met name op het gebied van dotteren, niersteenvergruizing, dialyse, hematologie, bekkenbodemverzakking, reflux, darmkanker, robotchirurgie, laryngologie, vasculitis en nucleaire geneeskunde. We hebben een aantal expertisecentra in huis en doen daarbij ook veel aan wetenschappelijk onderzoek en onderwijs.

Kun je jouw rol als treasurer beschrijven?

Als treasurer ben je meestal een solist in de organisatie. Bij Meander hebben we dat anders ingevuld. De aandachtsgebieden treasury en risk hebben we samengevoegd. Ik ben in zekere zin nog een solist maar meer als verantwoordelijke voor de uitvoering van de verschillende treasurytaken. Operationele treasurytaken, zoals cashmanagement, rapportage en portefeuillebeheer, worden uitgevoerd door de financiële administratie en stuur ik functioneel aan. Ik houd me bezig met de tactische en strategische treasurytaken en het daarbij behorende beleid en verantwoording. Onder het aandachtsgebied risk vallen onder andere ook de schadeverzekeringen van het ziekenhuis en de afwikkeling van schades. Deze taak wordt uitgevoerd door ons assurantieteam dat ik functioneel aanstuur. Daarnaast word ik nauw betrokken bij veel (risico)vraagstukken in de organisatie en maak ik deel uit van onze crisisorganisatie. Deze brede rol zorgt er voor dat ik in meer of mindere mate betrokken ben bij de hele organisatie en dat maakt het werken bij Meander enorm leuk, er is geen dag hetzelfde.

Je hebt een brede rol binnen het ziekenhuis. Kun je vertellen over de projecten waar je mee bezig bent?

Het mooie van treasury is dat dit vakgebied eigenlijk elk aspect van onze organisatie raakt en zeker in de combinatie met risk. Daardoor mag ik aan veel projecten in meer of mindere mate een bijdrage leveren. Ik heb aan verschillende mooie en grotere projecten meegewerkt:

a. Het afgelopen jaar heb ik gewerkt aan de herstructurering van onze leningen- en derivatenportefeuille. In de jaren hiervoor hebben we al een groot deel van de roll-over leningen kunnen herfinancieren met geborgde leningen. We hebben nu afscheid genomen van de nog resterende renteswaps die we in 2010 min of meer verplicht moesten afsluiten. We hebben voor het laatste restant van de roll-over leningen de nog resterende renterisico’s afgedekt met een CAP.

b. De vervanging van de kassa- en betaalsystemen van de horeca en in de zorg. We zijn bijvoorbeeld gebruik gaan maken van pinkassa’s, een minikassa in een pinautomaat, die we naast de horeca ook inzetten in de zorg bij de SEH en poliklinieken die ‘onverzekerde’ zorg leveren. Verder de implementatie van online betaalmogelijkheden voor onze patiënten en bezoekers. Er worden betaallinkjes meegestuurd bij onder meer betalingsherinneringen, aan buitenlandse patiënten en verzoeken om vooruitbetaling. Hiermee kunnen mensen dan middels verschillende betaalplatforms als iDEAL, Paypal, Sofort, Bankcontact en creditcards hun betaling aan ons verrichten. Deze online betaalmogelijkheden hebben we ook aan ons nieuwe parkeersysteem toegevoegd, bezoekers kunnen gebruik maken van in- en uitrijden door een bankpas aan te bieden bij de slagboom en maken we gebruik van kentekenherkenning.

Wat is de impact geweest van Corona op het ziekenhuis?

De impact is net als voor de hele zorgsector groot geweest. Het is te veel om hier te beschrijven maar is uitgebreid te lezen in ons ‘jaarbeeld 2020’ die te vinden is op onze website. Wat ik wel wil zeggen is dat ik tijdens de pandemie sterk heb gevoeld dat het woord SAMEN in de breedste zin van het woord de kracht van Meander kenmerkt.

Zet Corona de financierbaarheid van het ziekenhuis onder druk of merk je daar niet veel van?

De pandemie zette in eerste instantie vooral druk op liquiditeit bij ziekenhuizen om diverse redenen. Dat is in eerste instantie voor een groot deel opgelost door snelle liquiditeitssteun vanuit zorgverzekeraars. Naarmate de pandemie langer duurde, en ook lang zou kunnen gaan duren, kwam ook de vraag over financiële continuïteit van ziekenhuizen aan de orde. Daar zijn compensatieregelingen vanuit de overheid voor in de plaats gekomen met als doel dat er geen ziekenhuis vanwege de pandemie in financiële nood zou komen.

Heb je – in het algemeen - een mening over hoe je de zorg betaalbaar houdt?

Als de zorg echt betaalbaar moet blijven dan moet de blauwdruk van de financiering van zorg naar mijn mening opnieuw worden gemaakt. De afgelopen decennia is er te vaak en te veel gerepareerd vanuit een politiek en op basis van korte termijn perspectief waardoor de financiering te ingewikkeld is geworden. Ik noem het altijd een grote lappendeken waar op de versleten plekjes te veel pleisters zijn geplakt.

In hoeverre houd je je bezig met de waardering van het vastgoed?

Ik houd mij op verschillende manieren bezig met de waarde van ons vastgoed en ook de inrichting. Enerzijds vanuit het perspectief van de schadeverzekeringen en anderzijds vanuit het perspectief van de verstrekte zekerheden aan onze financiers.

Hoe wordt het vastgoed gewaardeerd en wat zullen de ontwikkelingen zijn?

Het vastgoed als zekerheid werd tot 1 juli afgelopen jaar gewaardeerd op basis van boekwaarde of WOZ-waarde. Überhaupt is het waarderen van een ziekenhuis lastig omdat dit vastgoed vaak 40 jaar of langer gebruikt wordt en het zeer functie-specifiek vastgoed is. Vanaf juli dit jaar moeten banken voldoen aan de EBA-regelgeving en dat betekent dat nu ook voor zorgvastgoed een marktwaarde moet worden bepaald. Hier zie je wederom dat generieke Europese regelgeving voor de Nederlandse zorgsector lastig uit te voeren is. De enige zekerheid is dat we voor de zoveelste keer geld dat hard nodig is voor de zorg aan onze patiënten, moet worden besteed aan iets dat geen toegevoegde waarde biedt aan het ziekenhuis en slechts het nut van de banken dient zodat zij aan de regelgeving kunnen voldoen.

Hoe maak je gebruik van Treasury van Aareon, welke output gebruik je?

Wij gebruiken al sinds 2010 de modules Cash Management, Financiële Instrumenten en Advanced Reporting. De liquiditeitsprognoses actualiseren we per kwartaal met een forecast van 5 jaar waarvan de eerste 2 jaar op maandbasis. Hiermee kunnen wij goed sturen op liquiditeit en kennen we al vele jaren een stabiel liquiditeitsverloop. We gebruiken de verschillende rapportages voor analyses en verantwoording.

Kun je iets vertellen over het toepassen van Advanced Reporting (nieuwe rapportagemogelijkheden)?

Voor onze verantwoording en rapportages maakten we al gebruik van de bestaande rapportagemogelijkheden maar met Advanced Reporting zijn die mogelijkheden geavanceerder en dynamischer geworden. De dashboardtool zorgt dat we snel en actueel inzicht hebben in waar we staan maar biedt ook de mogelijkheden om eenvoudig grafieken en dergelijke in rapportages op te nemen. Deze hoeven we nu niet zelf meer te maken vanuit een Excel-export.

Zijn er ontwikkelingen die nuttig zijn voor doorontwikkeling van Treasury voor de zorg?

Als ik denk aan ontwikkelingen dan liggen die wat mij betreft op het gebied van financiële meerjarenbegrotingen, samenhang activa versus financiering, liquiditeitsprognoses en mogelijk ook de nieuwe regels voor waardering van zorgvastgoed, maar daarvoor is eerst meer duidelijkheid nodig vanuit de regelgevers.